وزن کوله‌پشتی چه تأثیری بر بدن دانش آموزان دارد؟ کوله‌پشتی رایج‌ترین وسیله برای حمل کتاب‌های دانش‌آموزان است، اما اگر بیش از حد سنگین شود، به یک خطر جدی برای سلامتی تبدیل می‌شود. بدن نوجوانان برای حفظ تعادل در برابر وزن اضافی، مجبور است تغییر وضعیت دهد، که نتیجه آن خم شدن بیش از حد تنه و گردن است. این وضعیت، فشار مستمری را بر ستون مهره‌ها و عضلات پشتی وارد می‌کند که در بلندمدت منجر به خستگی شدید و افزایش خطر آسیب‌دیدگی‌های اسکلتی-عضلانی می‌شود. متخصصان بیومکانیک هشدار می‌دهند که این بار سنگین می‌تواند تعادل را بر هم زده و حتی بر الگوی طبیعی راه رفتن فرد تأثیر منفی بگذارد.

یافته‌های کلیدی پژوهش: برهم خوردن تقارن حرکتی

پژوهشی که توسط محققان دانشگاه محقق اردبیلی و همکارانش بر روی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی انجام شد، به طور دقیق تأثیر وزن کوله‌پشتی بر تقارن بین پای برتر و غیر برتر را بررسی کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که وقتی وزن کوله‌پشتی به ۲۰ درصد وزن بدن می‌رسد، شاخص تقارن حرکتی پاها به شکل قابل توجهی تغییر می‌کند.

این عدم تقارن به این معنی است که نیروها و فشارهای وارده به کف دو پا در هنگام راه رفتن یکسان نیستند. این ناهماهنگی که اغلب در بخش خارجی پاشنه و انگشتان پا مشاهده می‌شود، نشان‌دهنده یک الگوی حرکتی نامطلوب است. این وضعیت، “هزینه متابولیکی” بدن را افزایش می‌دهد؛ یعنی بدن برای راه رفتن انرژی بیشتری مصرف می‌کند و زمینه برای بروز آسیب‌های اسکلتی و عضلانی بلندمدت، به ویژه در سنین رشد، فراهم می‌شود.

توصیه‌های عملی برای حفظ سلامت دانش‌آموزان

با توجه به تأثیرات منفی بار سنگین بر بدن در حال رشد نوجوانان، پژوهشگران دو توصیه حیاتی برای والدین و دانش‌آموزان ارائه داده‌اند:

1. حداکثر وزن مجاز: وزن کوله‌پشتی دانش‌آموزان نباید بیش از ۱۵ درصد وزن بدن آن‌ها باشد.
2. توزیع متوازن بار: برای اطمینان از توزیع یکنواخت بار بر ستون فقرات، دانش‌آموزان باید همیشه از هر دو بند کوله‌پشتی استفاده کنند.

این اقدامات ساده می‌تواند به طور مؤثری از مشکلات ستون فقرات و ناهنجاری‌های حرکتی در آینده جلوگیری کند و سلامت حرکتی نوجوانان را تضمین نماید.