نقش رسانه در استحکام و تزلزل خانواده

خانواده، به عنوان اساسی‌ترین نهاد اجتماعی، همواره در طول تاریخ تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است. در عصر حاضر، رسانه‌ها با گستردگی و نفوذ بی‌سابقه‌ی خود، به یکی از قدرتمندترین این عوامل تبدیل شده‌اند. رسانه‌ها، اعم از سنتی (مانند رادیو و تلویزیون) و نوین (شبکه‌های اجتماعی و اینترنت)، نقشی دوگانه در استحکام یا تزلزل بنیان خانواده ایفا می‌کنند. از یک سو، می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند برای تقویت روابط خانوادگی، افزایش آگاهی و ارتقاء سطح فرهنگی اعضا عمل کنند. به عنوان مثال، برنامه‌های آموزشی و فرهنگی که به موضوعاتی نظیر مهارت‌های ارتباطی، تربیت فرزند، و حل تعارضات خانوادگی می‌پردازند، می‌توانند به خانواده‌ها در مواجهه با چالش‌ها و بهبود کیفیت زندگی مشترک یاری رسانند. همچنین، رسانه‌های اجتماعی این امکان را فراهم کرده‌اند تا اعضای خانواده، به‌ویژه آنهایی که از یکدیگر دور هستند، به راحتی با هم در ارتباط باشند، تجربیاتشان را به اشتراک بگذارند و از احوال یکدیگر باخبر شوند، که این امر می‌تواند به تقویت پیوندهای عاطفی کمک کند.

اما از سوی دیگر، استفاده نادرست و بدون نظارت از رسانه‌ها، می‌تواند به تهدیدی جدی برای انسجام و سلامت خانواده تبدیل شود. افراط در مصرف محتوای رسانه‌ای، به خصوص شبکه‌های اجتماعی، غالباً منجر به کاهش تعاملات رو در رو و گفتگوهای خانوادگی می‌شود. هر یک از اعضای خانواده، غرق در دنیای مجازی خود، از یکدیگر فاصله می‌گیرند و فرصت‌های ارزشمند برای گفتگو و تقویت صمیمیت از دست می‌رود. علاوه بر این، محتواهای نامناسب و غیر اخلاقی، ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی، مقایسه زندگی خود با تصاویر غیرواقعی و آرمانی نمایش داده شده در رسانه‌ها، و نیز گسترش شایعات و اطلاعات نادرست، می‌توانند به کاهش اعتماد، ایجاد انتظارات غیرواقعی، و در نهایت به افزایش تنش‌ها و تزلزل در روابط خانوادگی منجر شوند. بنابراین، مدیریت هوشمندانه استفاده از رسانه‌ها و ارتقاء سواد رسانه‌ای در بین اعضای خانواده، برای بهره‌گیری از فرصت‌ها و مقابله با تهدیدات این ابزار قدرتمند، امری ضروری است.