عوامل مؤثر در بدخطی

عوامل مؤثر در بدخطی دانش‌آموزان: نقش معلمان و راهکارهای بهبود آن

عوامل مؤثر در بدخطی

مسئله‌ی آماده‌سازی معلمان برای کاری که بر عهده دارند، در همه‌ی کشورها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اهمیت هم نیازی به اثبات دارد و هم نیاز به تأکید. از طرفی، همیشه گفته می‌شود که مدرسه یک قدم از اجتماع عقب‌تر است، زیرا تحولات اجتماعی سریع‌تر از آن رخ می‌دهند که مدرسه و معلم بتوانند خود را با آن تطبیق دهند. در این صورت، معلم چه باید بکند؟ (سانتراک، 1387).

عوامل مؤثر در بدخطی دانش‌آموزان از جمله مسائلی است که نیاز به توجه ویژه‌ی معلمان دارد. اگر معلم خط خوبی داشته باشد و حروف را به‌درستی آموزش دهد و در این رابطه با استفاده از بازی و تمرین، عضلات دانش‌آموزان را تقویت کند، بیشترین تأثیر را در خوب‌نویسی و خوانا‌نویسی خواهد داشت. گاهی اوقات، کتاب‌های درسی هم اشکالاتی در این زمینه دارند که معلم باید آن‌ها را به‌خوبی شناسایی کند و با تذکر به‌موقع، اجازه ندهد در دانش‌آموزان دوگانگی ایجاد شود. بدخطی و خوانا نبودن خط معلم و بی‌توجهی او به خط دانش‌آموزان نیز از عوامل مؤثر در بدخطی و اختلال نوشتاری است. بهتر است معلمان از دادن تکالیف زیاد در منزل خودداری کنند.

عوامل مؤثر در بدخطی

مواجه شدن دانش‌آموز با حجم زیاد تکالیف نیز از عوامل مؤثر در بدخطی است. صبر و حوصله و دادن مقدار معینی تمرینات عضلانی در ابتدای کار ضروری است تا دانش‌آموز بتواند عضلات دست خود را کنترل کند. تکنیک‌های متعددی از جمله مچاله کردن کاغذ، استفاده از خمیرهای بازی و… وجود دارد تا عضلات دست را تقویت کند و به دانش‌آموز کمک کند تا حروف الفبا را به‌درستی شکل دهد. همچنین، برای آموزش مهارت خط‌نویسی به کودکان، معلمان باید به مولفه‌هایی مانند وضعیت نشستن دانش‌آموز، وضعیت قلم به دست گرفتن، وضعیت دست آزاد (برای بچه‌های راست‌دست و چپ‌دست)، حالت قرار گرفتن سر، تابش نور و مقدار آن در هنگام نوشتن، حالت قرار گرفتن پاها و طرز ایستادن پای تخته توجه کنند. رعایت این ویژگی‌ها باعث می‌شود معلم بتواند دانش‌آموزان را به‌درستی هدایت کند (گروه‌ها، خرداد 80).

معلمانی که با دانش‌آموزان دچار مشکلات رفتاری کار می‌کنند، در زمینه‌ی عوامل مؤثر در بدخطی آسیب‌پذیری بیشتری دارند. بیشتر معلمان رغبتی به آموزش این گونه از دانش‌آموزان نشان نمی‌دهند (کوپر، 1378). معلمان باید به این باور برسند که نوشتن کودکان از طریق تمرینات بیشتر پیشرفت می‌کند و آن‌ها باید در پذیرش تلاش‌های کودکان حوصله‌ی بیشتری به خرج دهند. واکنش مثبت معلم و برانگیختن کودک به سمت تلاش بیشتر، در ایجاد یک کلاس نوشتن مناسب بسیار مؤثر است (هژبری، 83). نگرش مثبت معلم نسبت به تلاش‌های نوشتاری کودک به اندازه‌ی فراهم کردن زمان، فضا و مطالب نوشتاری مناسب، حائز اهمیت است. خط‌خطی کردن‌ها و نقاشی‌ها، سطوح آغازین نوشتن هستند که در پیشرفت مهارت نوشتن کودک در مراحل بعدی اهمیت دارند. بنابراین، این تلاش‌ها باید مورد تشویق معلمان قرار گیرد (هادی‌پور، 85).

معلم و نقش او در ایجاد زمینه‌های تجربی و عملی یادگیری، اهمیت خاصی دارد. او می‌تواند فضایی را به وجود آورد که احساس وحشت از نوشتن را برطرف کند و دانش‌آموز را به انجام کار بهتر در نوشتن ترغیب کند (معتمدی، 86). لذا، معلمان باید اساس کار خود را بر کاهش تنش قرار دهند و در مورد خط، دانش‌آموزان را توبیخ نکنند. همچنین، خود معلم باید از نظر خطی الگوی خوبی برای دانش‌آموزان باشد تا از عوامل مؤثر در بدخطی جلوگیری شود.