یه نکته‌ی مهم رو می‌خواستم باهاتون درمیون بگذارم که خیلی وقت‌ها از چشم‌مون دور می‌مونه:

بچه‌هایی که در تلفظ صداهایی مثل «س»، «ش» و به‌خصوص «ر» مشکل دارند، معمولا نیاز به گفتاردرمانی دارند. این مشکلات با تمرینات تخصصی قابل درمان هستند، ولی اگر به‌موقع رسیدگی نشه، می‌تونه روی روان‌خوانی، املا و حتی اعتمادبه‌نفس کودک تاثیر بگذاره.

لطفا اگر موردی رو در فرزند یا دانش‌آموزتون می‌بینید، حتما پیگیری کنید.
من هم قول میدم به مرور، راهکارها و تمرین‌های ساده و موثر برای تقویت تلفظ این صداها رو همین‌جا باهاتون به اشتراک بگذارم تا بتونید توی خونه هم به فرزندتون کمک کنید.

در ادامه فایل صوتی و توضیحات متنی دکتر سمیه روحی در خصوص راهکارهای تقویت تلفظ صدای (س) ارائه شده است:

۱. تمرین صدای مار
از فرزندتان بخواهید دهانش را به حالت لبخند باز نگه دارد و فقط صدای “سسسسس” را مانند مار بکشد. این تمرین را هر روز یک دقیقه انجام دهید. تأکید بر حالت لبخند در هنگام ادای این صدا بسیار مهم است.

۲. نقاشی و صدا
با هم نقاشی‌هایی بکشید که نامشان شامل صدای “س” باشد؛ مانند: مار، سیب، سبد، ساعت. در حین رنگ‌آمیزی، نام آن‌ها را با تأکید بر صدای “س” ادا کنید. مثلاً بگویید: “سسسیب”، “سسسسسسسبد”، “سسسسسسساعت”.

۳. بازی پیدا کردن “س”
این بازی به فرزندتان کمک می‌کند تا صدای “س” را در محیط اطرافش تشخیص دهد. از او بخواهید در اطراف خانه یا هر جایی که هست، چیزهایی را پیدا کند که نامشان با صدای “س” شروع می‌شود و آن‌ها را نام ببرد. اگر هم نمی‌تواند نام ببرد، از او بخواهید نقاشی چیزی که دیده است را بکشد.

دانلود فایل صوتی بخش راهکارهای تقویت تلفظ صدای (س) (دکتر روحی) – بخش اول

بخش دوم توضیحات

در ادامه چند نکته و تمرین ساده برای تقویت تلفظ صحیح صدای «س» در کودکان را مرور می‌کنیم. لطفاً این تمرین‌ها را به‌صورت روزانه و منظم در منزل با فرزندتان انجام دهید تا نتیجه‌ی بهتری حاصل شود.

۱. آگاهی از وضعیت زبان
موقع تلفظ «س» زبان باید کاملاً در داخل دهان و پشت دندان‌های جلویی قرار گیرد و هرگز بین دندان‌ها ظاهر نشود.

برای نشان دادن وضعیت درست، جلوی آینه بایستید و بگویید:

«زبانم را هل می‌دهم به سمت عقب—نباید حتی مقدار کمی از آن دیده شود.»

از فرزندتان بخواهید در حالی که صدای «س» را اجرا می‌کند، وضعیت زبان خود را در آینه چک کند و در صورت دیده شدن، آن را به عقب هل دهد.

۲. تمرین مار
۱. از کودک بخواهید دهانش را به شکل لبخند باز نگه دارد.
2. فقط صدای «سسسس» مانند مار را به مدت ۱ دقیقه پشت سر هم بکشد.
3. هر روز این تمرین را تکرار کنید تا عضلات کناره‌های زبان برای تولید صدای «س» قوی‌تر شوند.

۳. نقاشی و تلفظ
با فرزندتان نقاشی‌هایی از اشیاء یا موجودات با صدای «س» (مانند مار، سیب، سبد، ساعت) بکشید.

هنگام رنگ‌آمیزی، نام هر شیء را با تأکید بر حرف «س» تکرار کنید:

«سیب… سیب… سیب»، «سبد… سبد… سبد»، «ساعت… ساعت… ساعت».

۴. بازی «پیدا کن و بگو»
از کودک بخواهید در اطراف خانه یا محوطه‌ی بیرون، چیزهایی را که صدایشان با «س» شروع می‌شود پیدا کند (مثل سطل، سنگ، سبزیجات) و نام آن‌ها را بگوید.

در صورت تمایل، می‌تواند از هر شیء یک نقاشی یا عکس ساده بکشد و صدای «س» را همراه با نام آن تمرین کند.

با تکرار مداومِ این تمرین‌ها و یادآوری وضعیت صحیح زبان در تلفظ «س»، حتماً در مدت کوتاهی شاهد بهبود روان و واضح‌تر شدن این صدا در صحبت‌های فرزندتان خواهید بود. موفق باشید!

دانلود فایل صوتی بخش راهکارهای تقویت تلفظ صدای (س) (دکتر روحی) – بخش دوم

بخش سوم توضیحات

تمرین بادکنک و صدای “س”
۱. آماده‌سازی: یک بادکنک را باد کنید و روی آن شکل مار یا حرف “س” را بکشید.
۲. شروع تمرین: بادکنک را به هوا پرتاب کنید. در همین حین، از فرزندتان بخواهید که با شروع افتادن بادکنک، صدای “سسسسس” را به صورت ممتد و پیوسته ادا کند.
۳. ادامه تا فرود: این صدای “س” باید تا زمانی که بادکنک به زمین می‌رسد، بدون وقفه ادامه داشته باشد.
۴. هدف تمرین: این فعالیت به کودک کمک می‌کند تا هم کنترل تنفس خود را تقویت کند و هم صدای “س” را به درستی و به صورت ممتد ادا کند.
۵. نکات مهم:
* در طول ادای صدای “س”، همیشه بر قرار گرفتن زبان در داخل دهان و پشت دندان‌ها تأکید کنید.
* اگر کودک در حین تمرین نفس گرفت و مکث کرد، بادکنک را دوباره به هوا پرتاب کنید تا تمرین از ابتدا تکرار شود.
* در ابتدا، فاصله پرتاب بادکنک تا زمین را کم در نظر بگیرید. به مرور زمان و با بهبود کنترل تنفس و تلفظ کودک، می‌توانید این فاصله را بیشتر کنید.

این تمرین را بارها تکرار کنید تا فرزندتان بتواند تنفس خود را به درستی کنترل کرده و صدای “س” را به شکل صحیح و پیوسته ادا کند.

دانلود فایل صوتی بخش راهکارهای تقویت تلفظ صدای (س) (دکتر روحی) – بخش سوم