وبلاگ
در این مطلب میخواهیم تقویت روخوانی را با هم یک روش ساده و کاملاً کاربردی مرور کنیم که کمک میکند دانشآموز کلاس اول، روخوانی و روانخوانی را بهصورت اصولی یاد بگیرد.
برای شروع، بهتر است یک دفتر بردارید و آن را به دو قسمت تقسیم کنید تا بتوانید تمرینها را منظمتر انجام دهید.
این روش از هشت گام تشکیل شده و هر گام یک هدف مشخص دارد. اگر آموزش را مرحلهبهمرحله پیش ببرید، میتوانید مطمئن باشید کودک در پایان، هم نشانهها را خوب میشناسد، هم جایگاه آنها را میداند، و هم میتواند کلمات و جملات را سلیس بخواند.
معرفی 8 گام طلایی تقویت روخوانی
گام اول تقویت روخوانی: شناسایی نشانهها و جایگاه آنها
در این مرحله، ابتدا باید تمام نشانههایی را که کودک یاد گرفته است، بنویسید.
سپس از او بخواهید هر نشانهای را که میگویید پیدا کند.
برای مثال بگویید: نشانه «ب» را پیدا کن. اگر نتوانست، کمی کمکش کنید و دوباره بخواهید پیدا کند.
در ادامه از او بخواهید نشانهها را در جایگاههای مختلف شناسایی کند:
اول، وسط و آخر.
نمونه:
به او نشانه «ا» را نشان میدهید. سپس میپرسید: این نشانه در اول کلمه چگونه نوشته میشود؟ در وسط به چه شکلی است؟ در آخر چطور میآید؟
وقتی مطمئن شدید نشانهها را میشناسد و جایگاه آنها را تشخیص میدهد، به سراغ گام دوم بروید.
گام دوم تقویت روخوانی: نوشتن نشانهها بهصورت پراکنده و بازیوار
در این گام، نشانهها را پراکنده روی دفتر یا تخته بنویسید.
حالا با کودک بازی کنید:
بپرسید نشانه «س» در کدام موقعیت میتواند بیاید؟
در اول کلمه؟ آخر؟ وسط؟
برای هرکدام مثال بزنید.
مثال:
س = مثل «سیب» در اول، «کِلاس» در وسط، «شعس» در آخر.
این مرحله کمک میکند کودک مطمئن شود هر نشانه چند شکل مختلف دارد و کاربرد آنها را بشناسد.
گام سوم تقویت روخوانی: تشخیص ترکیبها و بخشهای ساده
در این مرحله وارد ترکیبخوانی میشویم.
از کودک بخواهید هر ترکیبی را که میگویید به شما نشان دهد.
برای مثال:
بگویید سا
پرسید: کدام نشانه «س» را نشان میدهد؟ کدام نشانه «ا» است؟
وقتی نشان داد، بپرسید چه صدایی میدهد.
سپس ترکیبهای دیگری بدهید:
ما
نا
با
مو
نی
سی
اگر نتوانست، به او کمک کنید. هدف این است که کودک یاد بگیرد ترکیب را از نشانهها جدا کند و بخواند.
گام چهارم تقویت روخوانی: نوشتن ترکیبها
حالا که کودک ترکیبها را تشخیص میدهد، از او بخواهید همان ترکیبهایی را که خوانده است بنویسد.
اگر خطا کرد، او را راهنمایی کنید.
مثلاً اگر «شا» را اشتباه نوشت، بپرسید: ترکیب از چه نشانههایی تشکیل شده بود؟
ش و ا
پس بگو شیا چی بود؟
او یاد میگیرد قبل از نوشتن فکر کند و نشانههای صحیح را کنار هم قرار دهد.
این مرحله باعث تثبیت خواندن و نوشتن همزمان میشود.
گام پنجم تقویت روخوانی: خواندن کلمات ساده
بعد از اینکه کودک ترکیبها را شناخت، خواندن کلمهها را شروع کنید.
کلماتی انتخاب کنید که نشانههای موجود در آن را قبلاً یاد گرفته باشد.
کپی کردن کلمات جدید در این مرحله کاربردی نیست؛ بهتر است از کلماتی استفاده کنید که کودک بتواند بخواند.
نمونه کلمات مناسب:
بابا، سارا، سام، نان، دانه، نرگس، سبد، باد
به او بگویید هر کلمهای که مینویسم را بخوان.
سپس بپرسید: این چیه؟
هدف این است که کودک بتواند ترکیبها را در قالب کلمات واقعی تشخیص دهد.
گام ششم تقویت روخوانی: نشان دادن و نوشتن کلمات
در این مرحله از او بخواهید هر کلمهای را که نشان میدهید بخواند و سپس بنویسد.
این کار ارتباط بین دقت خواندن و دقت نوشتن را تقویت میکند.
مثال:
شما مینویسید «باد».
کودک میخواند.
بعد بگویید: حالا بنویس.
اگر اشتباه کرد، به او فرصت بدهید دوباره فکر کند.
هدف این نیست که سریع بنویسد؛ هدف این است که درست بنویسد.
گام هفتم تقویت روخوانی: جملات کوتاه
حالا زمان آن است که کودک وارد مرحله جملهخوانی شود.
جملات باید بسیار کوتاه، روان و قابل فهم باشند.
بهتر است از کلماتی استفاده کنید که در مراحل قبل به او یاد دادهاید.
نمونه جمله مناسب:
باد آمد
سام آمد
مامان نان داد
بابا آمد
هر جمله را نشان دهید و بگویید: پیدایش کن.
کودک جمله را پیدا میکند و میخواند.
سپس از او بخواهید همان جمله را بنویسد.
گام هشتم تقویت روخوانی: تثبیت، تکرار و تمرین هدفمند
در این مرحله تمام آموزشها را مرور میکنید.
هر بار ترکیبی، نشانهای، کلمهای یا جملهای جدید اضافه نکنید.
بلکه تنها تمرینهای قبلی را تکرار کنید تا مغز کودک فرصت تثبیت داشته باشد.
سپس میتوانید با شرایط بازیوار تمرین کنید:
من یک ترکیب میگویم، تو پیدا کن.
من یک کلمه مینویسم، تو بخوان.
من یک جمله میگویم، تو بنویس.
با تکرار و استمرار، کودک به مرحلهای میرسد که هم روخوانی سلیس دارد، هم املا و نوشتن او دقیق و استاندارد میشود.
جمعبندی
اگر این هشت گام را مرحلهبهمرحله و بدون عجله پیش ببرید، کودک کاملاً مسلط خواهد شد.
بچههای کلاس اول نیاز دارند هر مهارت جدید حداقل چند بار مرور شود.
با انجام این تمرینها، تقویت روخوانی، بهبود املا، و بالا رفتن اعتمادبهنفس کودک کاملاً تضمینی است.
قول میدهم با اجرای این روش، پیشرفتی چشمگیر در خواندن و نوشتن دانشآموز خود خواهید دید.