وبلاگ
آموزش نگاره 3 به شما والدین عزیز کمک میکند تا در منزل، مفاهیم کلیدی نگارهی سوم فارسی (یک و دو و سه، راه مدرسه) را با روشی موثر و خلاقانه به فرزندتان آموزش دهید.
بخش اول: تقویت درک شنیداری (صوتشناسی) – مقدمهی الفبا
هدف اصلی و مهم تدریس نگارهها، آمادگی برای یادگیری نشانهها (حروف الفبا) از طریق صوتآموزی است.
مرور و تثبیت نگارهی ۲
در نگارههای قبلی، یاد گرفتیم که کلماتی مانند (آب، آزاده) و (کفش، کتاب، کیف) میتوانند همآغاز (با صدای اول یکسان) یا همپایان (با صدای آخر یکسان) باشند.
نکتهی کلیدی برای والدین: تا پایان آموزش نگارهها، فرزند شما باید بتواند:
- کلمات همآغاز و همپایان را تشخیص دهد.
- صداهای تشکیلدهنده یک کلمه را شناسایی کند.
- کلمات را بدون اشکال تلفظ کند.
تمرین عملی در منزل:
والدین میپرسند: | کودک پاسخ میدهد: | هدف آموزشی: |
در کلمات آب و آزاده، چه صدایی مشترک است؟ (صدای اول را کشیدهتر بگویید: “آاااب”) | صدای اول، یعنی صدای “آ”. | تشخیص صدای آغازین (آ) |
در آخر کلمات کتاب، جوراب و اسب، چه صدایی مشترک است؟ | صدای آخر، یعنی صدای “ب”. | تشخیص صدای پایانی (ب) |
تکنیک کمکی: اگر کودک در تشخیص صداها کند عمل کرد، صدای مورد نظر (اول یا آخر) را با تأکید، کشیده و بلندتر ادا کنید. مثلاً برای تشخیص صدای اول (م) در “مـدیر” و “مـدرسه”، بگویید: “مـمـمـدیر”.
آموزش جدید در نگارهی ۳
از نگارهی ۳ به بعد، کلمات زیر تصویر نیز دو به دو، همآغاز یا همپایان خواهند بود (مثل آب، آزاده، مـسجد، مـدرسه). کودک باید شباهتهای صوتی را پیدا کرده و سپس مثالهای جدیدی بزند.
پرسش و پاسخ نگارهی ۳:
- والدین: کدامیک از تصاویر پایین نگاره (آب، آزاده) صدای اولشان مثل هم است؟
- کودک: “آب” و “آزاده” شبیه هم هستند، چون هر دو با صدای “آ” شروع میشوند.
- تکلیف عمقی: آیا میتوانی چیزهای دیگری را نام ببری که با صدای “آ” شروع شوند؟ (مثل: آتش، آهو، آدم، آسیاب…)
بخش دوم: تحلیل تصویر نگارهی ۳ و مفاهیم شهروندی
این بخش به آشنایی کودک با محیط بیرون از خانه، قوانین و مفاهیم اجتماعی اختصاص دارد.
موضوع اصلی نگاره: آزاده و دوستانش در مسیر مدرسه، با محله، خیابان، قوانین راهنمایی و رانندگی و مشاغل آشنا میشوند. (خیابان، پیادهرو، مسجد، چراغ راهنما، خط عابر پیاده، پلیس و…)
اهداف اصلی آموزشی:
- قوانین: آشنایی با مقررات عبور و مرور، اهمیت رعایت نکات ایمنی.
- محیط اجتماعی: شناخت میدان، خیابان، مغازهها، مشاغل محلی و نقـش پلیس.
- مهارتهای پایه: توانایی شناخت رنگهای چراغ راهنما (سبز، زرد، قرمز).
تعمیق مفاهیم از طریق گفتگو (با افزودن نکات جدید):
به جای لیست کردن صرف، این مفاهیم را در قالب سؤالات واقعی بپرسید:
حوزه آموزش | مثالهایی برای گفتگو (همراه با نکات جدید) |
ایمنی و عبور و مرور | ۱. آزاده از کدام قسمت خیابان عبور میکند؟ (پاسخ: خط عابر پیاده.) ۲. چرا باید قبل از عبور از خیابان، به چپ و راست نگاه کنیم؟ (توجه به ایمنی شخصی). ۳. رنگهای چراغ راهنما چه پیامی دارند؟ (اضافه کنید: معنی چراغ چشمکزن چیست؟) |
مکانشناسی و آدرسدهی | ۱. مدرسه، خانه یا مسجد شما در چه خیابانی است؟ ۲. نام مجسمه وسط میدان چیست؟ (میتوانید داستانی دربارهی مجسمه مادر یا نماد شهر بگویید.) ۳. در محلهی شما، کدام مغازهها ضروریترند؟ (نانوایی، سوپرمارکت، داروخانه). |
مشاغل و خدمات | ۱. وظیفهی پلیس راهنمایی چیست؟ (نظم دادن و کمک به مردم). ۲. نانوا، خواربار فروش، راننده اتوبوس، هر کدام چه کمکی به زندگی ما میکنند؟ ۳. اگر گم شدی، اول به چه کسی باید مراجعه کنی؟ (پلیس، معلم، مغازهدار معتمد). |
فعالیت عملی: داستانسرایی و تخیل
تصویر اصلی نگارهی ۳ را جلوی کودک بگذارید و بگویید: “یک داستان از این مسیر برایم تعریف کن.”
- بگذارید او خیالپردازی کند (شاید ماشینها صدای بوقهای خندهدار بدهند یا پرندهها روی کلاغها بنشینند!).
- در پایان داستان، سؤالات کلیدی بالا را بپرسید تا مفاهیم در ذهن کودک تثبیت شود.
بخش سوم: “ببین و بگو” و “گوش کن و بگو”
بخش “ببین و بگو” (آشنایی با مشاغل)
تصاویر پایین نگاره (مغازهها، نانوایی، ایستگاه اتوبوس) را نشان دهید.
- والدین: در این تصاویر، مردم چه کار میکنند؟
- نکات جدید برای تدریس:
- نانوایی: چطور نان میخرند؟ (با رعایت نوبت و صف) – این مفهوم را در بازی هم تمرین کنید.
- ایستگاه اتوبوس: اتوبوسها برای چه کسانی هستند؟ (برای کسانی که ماشین ندارند یا میخواهند شلوغی خیابان کم شود).
بخش “گوش کن و بگو”
- سؤال اصلی: مأمور راهنمایی چه کارهایی انجام میدهد؟ (فراتر از نظم دادن):
- ۱. برقراری نظم و تسهیل عبور و مرور.
- ۲. کمک به کودکان برای عبور از خیابان.
- ۳. راهنمایی رانندگانی که آدرس گم کردهاند. (اضافه شده)
- ۴. جلوگیری از وقوع تصادف. (اضافه شده)
بخشبندی و صدایابی پیشرفته (اختصاصی برای والدین)
برای درک عمیقتر از کلمات، تمرین زیر را با فرزندتان انجام دهید:
کلمه | بخشبندی (تعداد دست زدن) | تحلیل صداها (آهسته و کشیده) |
مدرسه | مَــدْ + رِ + سِ (۳ بخش) | مـ (مَـ) + د + ر + س + ه (صدای آخر معمولاً شنیده نمیشود) |
مـسجد | مَس + جِد (۲ بخش) | مـ (مَـ) + س + ج + د |