وبلاگ
به درس دهم از مجموعه تدریس نگارههای فارسی اول ابتدایی خوش آمدید.
با درس «نوروز در خانهی ما»، آموزش نگارهها به پایان میرسد.
در این درس میکوشیم تا ضمن آموزش مهارتهای زبانی، کودکان را با آیینهای باستانی، مهربانی، احترام و شکرگزاری آشنا کنیم.
📘 ارزشیابی از نگارهی ۹ – مسجد محلهی ما
پیش از شروع نگارهی ۱۰، بهتر است از دانشآموزان ارزشیابی انجام شود تا میزان درک مفاهیم نگارهی قبلی بررسی گردد.
هدف از این ارزشیابی، شناسایی نقاط قوت و ضعف دانشآموز و معلم است.
اگر وضعیت یادگیری رضایتبخش باشد، وارد تدریس نگارهی جدید میشویم.
🔹 نمونه پرسشهای پیشنهادی:
- مسجد محل انجام چه کارهایی است؟
- مراحل انجام وضو چگونه است؟
- سه کلمه بگو که با صدای (سـ) آغاز شوند: سبزی، سیمان، سجاد → اینها «کلمات همآغاز» هستند.
- سه کلمه بگو که با صدای (ـِ) پایان یابند: خانه، لانه، کوزه → اینها «کلمات همپایان» هستند.
- کلمهی منبر را بخش و صداکشی کن:
منبر = مَن + بَر → مـ + َ + نـ / بـ + َ + ر
در کنار این پرسشها، توصیه میشود از فعالیتهای دیداری و شنیداری نظیر «ببین و بگو»، «گوش کن و بگو» و «به دوستانت بگو» برای ارزشیابی استفاده شود.
🎯 آموزش نگاره ی 10 – نوروز در خانهی ما
در این نگاره، هدف اصلی آشنایی دانشآموزان با جشن ملی نوروز، تقویت مهارتهای گفتاری و نوشتاری، و آموزش ارزشهای فرهنگی و خانوادگی است.
🔹 اهداف کلی:
- آشنایی با عید نوروز به عنوان یکی از کهنترین جشنهای ایرانی.
- شناخت آداب و رسوم ایرانیان در ایام نوروز.
- تقویت ارتباط عاطفی با پدربزرگ و مادربزرگ و احترام به بزرگترها.
- ایجاد علاقه به دید و بازدید و تقویت مهارتهای اجتماعی.
- یادگیری و تلفظ درست واژههای نوروزی: سیر، سبزه، سکه، سمنو، سنجد…
- آموزش رسم خطوط منحنی در جهات مختلف.
🔹 مهارتهای مورد انتظار:
- بیان ویژگیهای نوروز به زبان خود.
- نام بردن از اجزای سفرهی هفتسین.
- شرح لحظهی تحویل سال و دعای سال نو.
- رعایت آداب مهمانی، احترام و سپاسگزاری.
- درک مفهوم بخشش و کمک به نیازمندان.
- رعایت نکات بهداشتی در ایام نوروز (مصرف کمتر شیرینی، مسواکزدن منظم).
🌼 روش تدریس درس نوروز در خانهی ما
🎉 آغاز جذاب تدریس:
برای شروع، بهتر است معلم یک سفرهی هفتسین واقعی یا تصویری از آن را در کلاس آماده کند.
این کار، حس شادی و هیجان نوروزی را در دانشآموزان برمیانگیزد و کلاس را از حالت رسمی خارج میکند.
👨👩👧👦 فعالیت گروهی:
- دانشآموزان در گروههای کوچک، دربارهی آنچه در تصویر میبینند، گفتوگو کنند.
- نمایندهی هر گروه توضیحات را به زبان خود بیان کند.
- معلم بهتدریج، اشتباهات تلفظی و بیانی را اصلاح کند.
در این فعالیت، هدف تنها بیان ظاهری تصاویر نیست، بلکه تشویق دانشآموز به تفکر، گفتوگو و یادگیری اجتماعی است.
🖼️ گفتوگو دربارهی تصویر نگارهی ۱۰
در این تصویر، اعضای خانواده دور سفرهی هفتسین نشستهاند. با طرح پرسشهای هدفمند، معلم میتواند مفاهیم مورد نظر را به تدریج در ذهن دانشآموزان جا بیندازد.
🔹 نمونه پرسشها:
- این تصویر شما را به یاد چه میاندازد؟ (پاسخ: جشن عید نوروز)
- قبل از عید چه کارهایی انجام میدهیم؟ (خانهتکانی، خرید لباس نو، تهیه شیرینی و…)
- آیا همه مردم میتوانند خرید شب عید انجام دهند؟ (پاسخ: نه، باید به نیازمندان کمک کنیم.)
- هفتسین چیست و شامل چه چیزهایی است؟ (سیب، سمنو، سنجد، سبزه، سرکه، سیر، سکه)
- در لحظهی تحویل سال چه میکنیم؟ (دعا، شکرگزاری، روبوسی با خانواده، گرفتن عیدی)
- در ایام عید چه کارهایی انجام میدهیم؟ (دید و بازدید، سفر، کمک به دیگران)
- چه نکاتی را باید دربارهی خوردن شیرینی رعایت کنیم؟ (به اندازه بخوریم و دندانها را مسواک کنیم.)
✏️ تمرین واژهخوانی و صداکشی
در این بخش، دانشآموز با واژههای مرتبط با نوروز آشنا میشود و تلفظ درست آنها را تمرین میکند.
🔹 واژههای نگاره:
سبزه، سیر، سکه، سرکه، سمنو، سیب، سنجد، قرآن
🔹 تمرینها:
- کدام کلمات همپایان هستند؟ (سبزه، سکه، سرکه → صدای آخر: اِ)
- کدام کلمات همآغاز هستند؟ (سیر، سبزه، سمنو، سیب و… → صدای اول: سـ)
- صدای اول قرآن چیست؟ (قـ) → مثال: قند، قابلمه، قوری
- صداکشی «سمنو»: سـ + َ + مـ + َ + نـ + و
- صداکشی «قرآن»: قـ + ُ + ر + آ + ن
👀 ببین و بگو (فعالیت گروهی)
هدف این بخش، تقویت مهارت جملهسازی، دقت در مشاهده و درک روابط بین تصاویر است.
🔹 نمونه تصاویر و اهداف آموزشی:
- تصویر ۱: آزاده در حال آوردن شیرینی برای خانواده است → آموزش مهارتهای اجتماعی.
- تصویر ۲: سفرهی هفتسین → آموزش دعای تحویل سال:
یا مقلب القلوب و الابصار… حول حالنا الی احسن الحال
- تصویر ۳: پدر در حال تبریک سال نو به کودکان است → آموزش احترام و محبت خانوادگی.
- تصویر ۴: کودکان از پدربزرگ عیدی میگیرند → تقویت روحیهی شکرگزاری و احترام.
👂 گوش کن و بگو
در این بخش معلم با طرح سؤالهای ساده، مهارت شنیداری و گفتاری دانشآموزان را تقویت میکند.
- سر سفرهی هفتسین چه چیزهایی میبینی؟
- پدربزرگ مشغول چه کاری است؟
- کنار سفره چه کسانی هستند؟
🔎 بگرد و پیدا کن
دانشآموز باید واژههایی را که معلم میگوید، در تصویر پیدا کند.
کلمات پیشنهادی: سیب، قرآن، آینه، ماهی، سنجد، سبزه، مادربزرگ، پدربزرگ.
💬 به دوستانت بگو
- در سال نو به دیدن چه کسانی میروی؟
- در زمان تحویل سال چه دعاهایی میکنی؟
- اگر به جای آزاده بودی، از خدا چه میخواستی؟
🎭 نمایش نوروزی (بازی نقش)
دانشآموزان در گروههای دو یا سهنفره، نقش «رفتن به دید و بازدید» را بازی میکنند.
برخی نقش میزبان و برخی نقش مهمان دارند.
هدف از این نمایش، آموزش مهارتهای ارتباطی، ادب اجتماعی و تقویت حس همدلی است.
📚 کتابخوانی پیشنهادی
در پایان درس، معلم میتواند کتابی با موضوع نوروز یا داستانی دربارهی مهربانی و احترام به بزرگترها برای دانشآموزان بخواند.
این کار، پیوندی میان آموزش و زندگی واقعی ایجاد میکند و ارزشهای اخلاقی را در ذهن کودکان ماندگار میسازد.
❓ سؤالات متداول دربارهی تدریس نگارهی ۱۰
۱. هدف اصلی تدریس نگارهی ۱۰ چیست؟
هدف، آموزش مفاهیم نوروز، تقویت مهارت گفتار و آشنایی با ارزشهای فرهنگی مانند احترام، کمک به نیازمندان و شکرگزاری است.
۲. چگونه تدریس این نگاره را جذابتر کنیم؟
با چیدن سفرهی واقعی هفتسین در کلاس، اجرای نمایش، و استفاده از شعر و موسیقی نوروزی.
۳. در ارزشیابی این درس به چه نکاتی توجه کنیم؟
تلفظ صحیح کلمات، مشارکت فعال، رعایت ادب و توانایی پاسخگویی شفاهی مهمترین شاخصها هستند.
۴. آیا میتوان این درس را با دیگر دروس تلفیق کرد؟
بله، این نگاره را میتوان با درس هنر (رنگآمیزی سفره)، علوم (سبز شدن سبزه) و ریاضی (شمارش اجزای هفتسین) ترکیب نمود.
جمعبندی نهایی
درس نوروز در خانهی ما فرصتی ارزشمند برای تقویت مهارتهای زبانی، اجتماعی و اخلاقی در دانشآموزان پایهی اول ابتدایی است.
با اجرای فعالیتهای گروهی، داستانگویی و بازیهای آموزشی، میتوان این مفاهیم را به زیباترین شکل در ذهن و دل کودکان ماندگار کرد.
دانلود رایگان فایل pdf طرح درس نگاره 10
برای دانلود کاربرگ های نگاره ی 10 به لینک های زیر مراجعه کنید: